De Zwarte Plint
juli t/m augustus 2020
'De Zwarte Plint' was een artistiek onderzoek in opdracht van Gouvernement tijdens het project Konnektor. Bij dit onderzoek richtte ik mij op de relatie van bewoners in Langerbrugge-Kerkbrugge met het industriële erfgoed van de voormalige Elektricitietscentrale van Langerbrugge. Mijn bevindingen zijn uitgewerkt in een verbeeldingsplan met de titel 'Mission Dhuicque 2021'.
In 1911 bouwde Baron Floris Van Loo de eerste elektriciteitscentrale in Langerbrugge. Het gebouw werd ontworpen door architect Eugène Dhuicque en afgewerkt in juli 1914. De uitgebreide en verouderde elektriciteitscentrale stopte uiteindelijk zijn productie in 2001. Op 1 januari 2010 hield men op met de stoomproductie voor omliggende bedrijven.
Vandaag is de elektriciteitscentrale aangemerkt als beschermd erfgoed, maar het gebouw ligt er desolaat bij. Op het architectuur weblog Gentcement klinkt in 2013 reeds een alarmerende oproep om met respect om te gaan met dit industriele gebouw.
Het koppelingsgebied Langerbrugge-Zuid werd geopend in 2019. Het is vooral ingericht als bufferzone, waarbij een groenstrook het uitzicht op de industrie maskeert. Als een slecht onderhouden altaarstuk verschijnt de elektriciteitscentrale hier op de achtergrond. Het is alsof dit stenen bouwwerk de tijd en haar vergankelijkheid onomkeerbaar wil bevestigen.
Op de website van het Agentschap Onroerend Erfgoed lees ik dat de woningen in de Tuinwijk Herryville zijn uitgevoerd met een zwarte plint. Deze tuinwijk werd eveneens ontworpen door Dhuicque en gerealiseerd in 1927 voor de directie en de kaderleden van de elektriciteitscentrale. Het kreeg de naam van de toenmalige directeur Leopold Herry.
Een plint is een op vloerhoogte tegen een wand aangebrachte lijst, die de overgang markeert tussen de grond waarop het staat en het bouwwerk. Deze plint heeft een beschermende functie. Bij mijn onderzoek was 'De Zwarte Plint' vooral metaforisch bedoeld en verwijst het naar de verbinding van het gebouw met de grond waarop ook Langerbrugge-Kerkbrugge is gebouwd.
Toen de Eerste Wereldoorlog uitliep op een stellingenoorlog in West-Vlaanderen, was geen enkel historisch gebouw in de frontzone nog veilig. De Belgische regering organiseerde toen een reddingsactie en plaatste architect-fotograaf Eugène Dhuicque aan het hoofd van een missie die het bedreigde erfgoed in veiligheid moest brengen. Dit werd ook wel Mission Dhuicque genoemd. De rest van zijn leven zou hij zich blijven inzetten voor het vakkundige beheer en behoud van erfgoed. Waar vandaag een complex geheel van belangen het erfgoed van de elektriciteitscentrale bedreigt wordt het tijd voor een nieuwe 'Mission Dhuicque'.
Tijdens mijn residency heb ik geprobeerd om met zoveel mogelijk mensen die zich verbonden voelen met de elektriciteitscentrale te spreken. Met deze informatie heb ik een nieuw verbeeldingsplan gemaakt met de titel 'Mission Dhuicque 2021'. Met dit plan wil ik een dialoog opstarten en vanuit een brede samenwerking de complexiteit van de herbestemming van dit erfgoed invoelbaar, beleefbaar en bediscussieerbaar te maken.
Op Instagram zijn foto's van mijn onderzoek te vinden met de hashtag #dezwarteplint.
'De Zwarte Plint' werd mede mogelijk gemaakt door: Gouvernement in het kader van Konnektor en volgt het concept van #theorganisation.
Wanneer u op de hoogte wilt blijven van mijn activiteiten kunt u zich inschrijven voor mijn nieuwsbrief.
Hartelijke groet, Edwin Stolk.
contact | beeld | video | Gouvernement